Penseelprinsessen & broodschilderessen. Kunstenaressen in de 19e eeuw in Nederland
‘[…] ik zal mij meer op alles toeleggen, om eens met God’s zegen, mijne eigen brood door … schilderen te kunnen verdienen […]. Deze woorden schreef de 16-jarige talentvolle kunstenares Thérèse Schwartze aan haar vader, de kunstenaar George Schwartze . Ze zou de beste Nederlandse portretschilder van de 19e eeuw worden.
In de 19e eeuw beoefenden in Nederland ruim 1100 vrouwen de beeldende kunst. De meeste van hen zijn snel na hun dood vergeten. Hierdoor heerste lang het beeld dat de 19e-eeuwse kunstwereld tamelijk negatief tegenover vrouwen stond en dat kunstbeoefening alleen als vrijetijdsbesteding voor welgestelde dames werd aangemoedigd. Een professionele carrière, zoals Thérèse Schwartze had, was een unicum. In deze lezing wordt dit denkbeeld genuanceerd.
In het eerste deel van de lezing worden de mogelijkheden voor vrouwen om kunstonderwijs te volgen onderzocht. Verder wordt de beroepspraktijk van kunstenaressen verkend. De rol van de vrouw in de 19e-eeuwse maatschappij wordt daarbij afgezet tegen de mogelijkheden die bestonden om als professioneel kunstenares actief te zijn. De aanwezigheid van hun werken op tentoonstellingen en de kunstmarkt komt hierbij aan bod en ook hun deelname aan kunstenaarsgenootschappen. Ook de receptie van kunstenaressen en hun werk zal worden aangestipt. In het tweede deel van de lezing zullen de levens en de oeuvres van verschillende kunstenaressen worden uitgelicht om zo de mogelijkheden en onmogelijkheden van het kunstenaarschap van vrouwen in verschillende decennia van de 19e eeuw te aan te wijzen.
Hanna Klarenbeek is sinds 2015 conservator bij Paleis Het Loo. Ze studeerde Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht (2004) en promoveerde in 2012 bij dezelfde universiteit op het onderzoek Penseelprinsessen & broodschilderessen. Vrouwen in de beeldende kunst 1808-1913. Zij was eerder werkzaam voor het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, het voormalig Instituut Collectie Nederland (ICN) en was als docent Kunstgeschiedenis verbonden aan de Radboud Universiteit en de Universiteit van Amsterdam.
- Datum: zondag 17 juli
- Tijd: 14.00-16.00 (inclusief pauze)
- Ticket: €12,50 (passe-partout: 5 lezingen = 4 betalen / vrienden van Museum Dr8888 en studenten: €7,50)
- Opgeven: info@museumdrachten.nl
